Hiện nay, khi nói đến phương pháp giáo dục sớm cho trẻ thì có khá nhiều phương pháp dạy con. Chính vì thế mà nhiều bố mẹ loay hoay không biết nên chọn phương pháp giáo dục sớm nào để dạy cho con cua mình.
Vậy nên bài viết này sẽ có nội dung ngắn gọn nhưng đầy đủ thông tin nhất về từng phương pháp giáo dục, để từ đó bố mẹ sẽ chọn được phương pháp giáo dục sớm phù hợp nhất với bé của mình.
Những phương pháp giáo dục sớm cho bé bố mẹ nên biết
1. Phương pháp giáo dục sớm Montessori – giúp trẻ phát triển cá nhân
Montessori là phương pháp giáo dục sớm cho trẻ được phát triển dựa trên nghiên cứu và kinh nghiệm của bác sĩ, nhà giáo dục người Ý Maria Montessori (1870 – 1952).
Phương pháp giáo dục sớm này có điểm nổi bật so với phương pháp giáo dục truyền thống ở chỗ:
Phương pháp giáo dục truyền thống luôn cố nhào nặn con trẻ trưởng thành theo mong muốn hay dự định hướng của cha mẹ. Điều này rất dễ dẫn sự khó chịu của trẻ và sinh ra mong muốn hay hành động chống đối như cáu kỉnh, khóc nhè, mè nheo,…
Nhưng đối với phương pháp giáo dục sớm Montessori lại coi trọng sự “tự nhiên”, không gượng ép khiến trẻ cảm thấy thoải mái và có hứng thú với những điều mình đang làm. Đây chính là chấp nhận cá tính riêng biệt của trẻ. Đề cao tính tự lập, tự do có kỷ luật của trẻ. Tôn trọng sự phát triển tự nhiên, cũng như trang bị đầy đủ cho trẻ các kỹ năng cơ bản cần thiết.
Việc áp dụng phương pháp Montessori vào giáo dục cho trẻ với mục đích kích thích sự phát triển và khơi dậy tiềm năng của trẻ. Phương pháp giáo dục sớm này sẽ thực hiện theo hình thức tăng cường cho trẻ tham gia các hoạt động tương tác với môi trường, hoạt động của đôi bàn tay,… Trẻ sẽ thỏa sức sáng tạo và khám phá mọi sự vật, hiện tượng. Qua đó dần hình thành tư duy logic, phát huy khả năng sáng tạo, phát triển toàn diện. Trẻ biết cách xử lý linh hoạt mọi tình huống một cách khéo léo.
Montessori là phương pháp được tạo ra để giáo dục trẻ trong các trường học. Tuy nhiên, hiện tại ba mẹ hoàn toàn có thể áp dụng tinh thần Montessori để dạy con tại nhà.
2. Kích thích trí thông minh của trẻ cùng phương pháp Glenn Doman – bố mẹ chính là người thầy đâu tiên
Phương pháp Glenn Doman là chương trình học mà bố mẹ chính là người thầy sẽ dìu dắt và đi theo các con trong quá trình học này. Phương pháp giáo dục này do giáo sư Glenn Doman (1919 – 2013) sáng tạo và phát triển cùng với các cộng sự của mình tại Viện Nghiên cứu Thành tựu Tiềm năng Con người (The Institutes for the Achievement of Human Potential – IAHP).
Hiện nay, Glenn Doman được áp dụng phổ biến ở 180 quốc gia, Phương pháp giáo dục sớm Glenn Doman dựa trên một số nguyên tắc mà trong đó nguyên tắc đầu tiên và quan trọng nhất chính là “bố mẹ là người thầy đầu tiên và tốt nhất cho trẻ”. Vì vậy, điều mấu chốt tạo nên sự thành công của phương pháp này chính là sự đồng hành của bố mẹ cũng như thầy cô. Cùng với đó là các nguyên tắc như bắt đầu càng sớm càng tốt, khơi gợi đam mê của trẻ, ngầm khích lệ động viên, ngăn cấm trách mắng, biến khó thành dễ và cuộc sống là một trường học, không cần giáo trình, thứ tự.
Không ép buộc các bé phải học, phương pháp giáo dục trẻ thông minh sớm này sẽ kích thích sự tò mò thông qua các tấm thẻ Flashcard hay Dot card, công cụ vận động đi kèm. Đây được xem như trò chơi giúp các em thư giãn hằng ngày.
Bố mẹ có thể tham khảo mua các bộ thẻ Flashcard chuẩn tại đây nhé:
Nhiều nghiên cứu cho thấy, 1 người có thông minh hay không phần lớn được quyết định bởi việc phát huy chức năng não phải. Hơn 70% các nhà khoa học trên thế giới có ưu thế nằm ở não phải. Glenn Doman là phương pháp tập trung vào sự phát triển của não phải vì não phải có khả năng ghi được hình ảnh rất nhanh, chính xác, tự tin mà không cần ý thức và phân tích. Thông qua việc học và chơi với các tấm thẻ, khả năng ghi nhớ, phân tích, xử lý tư duy chính xác của não phải của trẻ sẽ dần được tăng lên.
Để hiểu rõ hơn về phương pháp này bạn có thể tham khảo những chia sẻ bên dưới đây của chúng tôi để giúp việc dạy dỗ cho trẻ một cách thông minh và khao học hơn.
Khơi dậy niềm đam mê học hỏi của trẻ
Nên tạo cho trẻ niềm hứng khởi trong việc học hỏi, vì chính điều này sẽ giúp trẻ học hiệu quả hơn so với viêc gò bó và bắt buộc như cách dạy dỗ truyền thống trước đây. Trẻ nhỏ dưới 6 tuổi thường có khả năng bắt chước rất nhanh, vì thế trong môi trường giảng dạy chúng ta nên cho trẻ làm những điều mình thích trong quá trình vui chơi, cũng như trong cả thời gian học. Một trẻ làm một điều gì đó với thái độ hăng say chắc chắn những trẻ còn lại cũng học hỏi và từ đó tập dần những thói quen tốt cho trẻ, đam mê hơn với những điều mình làm
Luôn khích lệ động viên trẻ, tích cực khen ngợi những điều mà trẻ làm
Dạy dỗ trẻ nhỏ dưới 6 tuổi đối với người lớn chúng ta nên mềm mỏng quan sát vè khích lệ trẻ mỗi ngày, kể cả khi trẻ làm gì sai cũng không nên trách mắng mà không ngừng động viên để trẻ cảm thấy bên cạnh mình có một người bạn đồng hành. Từ đó trẻ tự tin hơn với những điều mình làm và nghĩ ra nhiều sáng kiến hay mỗi ngày.
Cuộc sống xung quanh hằng ngày là môi trường tốt nhất để dạy dỗ trẻ
Với nhiều nghiên cứu trong việc giáo dục trẻ, trẻ dưới 6 tuổi ở giai đoạn này trẻ sẽ sinh trưởng và phát triển nhanh nhất, trẻ thích những không gian thỏa mái thay vì toàn bộ thời gian lên lớp phải ngồi học những tiết theo giáo trình gò bó. Trẻ tập trung vào những gì cha mẹ nên giám sát và dạy dỗ trẻ để hình thành những thói quen tốt cho trẻ ngay từ nhỏ.
Việc áp dụng phương pháp này nhằm mục đích phát triển toàn diện cho trẻ về: thể chất, trí thông minh, trí tuệ cảm xúc, năng lực vượt qua nghịch cảnh… Trẻ sẽ được học, nhận thức, khám phá và tìm hiểu qua: những bài học, những vận động, những ngôn ngữ, và thế giới xung quanh của trẻ.
Vai trò của phụ huynh trong phương pháp Glenn Doman này vô cùng quan trọng. Do vậy, bản thân phụ huynh khi ở vai trò người thầy cần tìm hiểu rõ và chi tiết trước khi áp dụng cho trẻ.
Nếu bố mẹ muốn giáo dục sớm cho con theo phương pháp Glenn Doman thì có thể tham khảo mua những cuốn sách này về để dạy con được hiệu quả nhất nhé:
3. Phương pháp giáo dục giúp trẻ phát triển toàn diện Shichida – Nhật Bản
Shichida là phương pháp giáo dục sớm cho trẻ bắt nguồn từ Nhật Bản, ra đời vào năm 1960. Phương pháp này được đặt tên theo tên người sáng lập – Giáo sư Makoto Shichida (1929 – 2009).
Phương pháp giáo dục Shichida tập trung vào 4 yếu tố:
- Phát triển trí óc, hướng đến sự phát triển cân bằng của hai bán cầu não.
- Giáo dục tinh thần, giúp trẻ có ý thức đạo đức từ sớm.
- Giáo dục thể chất thông qua những bài tập phù hợp với lứa tuổi giúp trẻ khỏe mạnh hơn.
- Giáo dục dinh dưỡng vì đây là 1 phần quan trọng cung cấp đầy đủ dưỡng chất, là nền tảng cho cơ thể trẻ phát triển. Dinh dưỡng quan niệm mới trong các phương pháp giáo dục sớm cho trẻ đang phát triển hiện nay.
4. Trẻ học tư duy sáng tạo với phương pháp Reggio Emilia – tò mò chính là chìa khóa
Một số phụ huynh lại có sự quan tâm sâu sắc cho phương pháp Reggio Emilia. Phương pháp giáo dục này được đặt tên không phải dựa theo một chuyên gia giáo dục, nhà tâm lý học, bác sĩ nổi tiếng hay bất kỳ nhà khoa học nào. Reggio Emilia là tên của 1 thành phố nằm ở phía Bắc nước Ý. Nơi đây từng hứng chịu những hậu quả nặng nề cả về vật chất lẫn tinh thần sau chiến tranh thế giới thứ 2.
Tuy nhiên, bằng tình yêu thương và niềm hy vọng vào thế hệ tiếp theo, dù không có trường học hay giáo án, các ông bố, bà mẹ đã luôn đồng hành cùng con trẻ trong quá trình khám phá. Họ cùng con mình tự đặt ra câu hỏi và tìm hiểu đáp án, học tập từ những tình huống thực tế trong cuộc sống.
Reggio Emilia sẽ tập trung vào việc khuyến khích, động viên, gợi mở cũng như đồng hành cùng trẻ. Trẻ được tập trung học tập, tìm hiểu mọi vấn đề thông qua các hoạt động, dự án. Phương pháp Reggio Emilia không có chương trình hay chứng chỉ cụ thể, việc áp dụng hoàn toàn dựa trên thực tế và áp dụng. Do đó, quyền tự do chọn lựa chủ đề học tập, cách biểu đạt và ý kiến cá nhân của trẻ cần được tôn trọng và khai phá tối đa.
5. Phương pháp giáo dục sớm STEAM – sự phát triển toàn diện về mọi mặt
STEAM là một chữ viết tắt được tạo thành bởi hai thuật ngữ STEM và ART (nghệ thuật) trong đó STEM là viết tắt của Science – khoa học, Technology – công nghệ, Engineering – kỹ thuật và Mathematics – toán học. STEAM là ý tưởng sáng tạo ban đầu của Trường Thiết Kế Rhode Island (Mỹ), sau đó được sử dụng bởi nhiều nhà giáo dục và dần dần lan rộng ra cả Hoa Kỳ.
Đây là một phương pháp tiếp cận giáo dục kiểu mới, trong đó Khoa Học, Công Nghệ, Kỹ Thuật, Nghệ Thuật, và Toán Học cùng được sử dụng để giảng dạy và hướng dẫn cho học sinh. STEAM là một sự chuyển đổi từ cách thức giáo dục truyền thống, dựa vào tiêu chuẩn điểm số để đánh giá, sang một phương pháp giáo dục hiện đại và lý tưởng, trong đó quá trình học tập và kết quả cùng được xem trọng như nhau.
Bạn có thắc mắc vì sao nghệ thuật lại có mặt trong phương pháp giáo dục trẻ em này không? Điều này hoàn toàn không phải là một sự phi lý, bởi thông qua các loại hình nghệ thuật, trẻ sẽ được “mài dũa” trí tưởng tượng, óc sáng tạo của mình. Từ đó, trẻ có thể kết hợp lối tư duy phân tích với tư duy trừu tượng để khám phá thế giới một cách đa chiều hơn.
Có thể nói STEAM giống như là khởi đầu cho một sự thay đổi ở Mỹ và tương lai của cả một nên giáo dục khi phương pháp này đã đánh giá cao tầm quan trọng của Nghệ Thuật trong việc thúc đẩy sự đổi mới và sáng tạo.
5. Trẻ chủ động hơn với phương pháp HighScope
Phương pháp giáo dục HighScope rất phổ biến tại Mỹ và các nước phương Tây, được sử dụng cho trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo và tiểu học từ năm 1960. Đến nay, HighScope đã trở thành một trong những mô hình giáo dục nổi tiếng thế giới được sử dụng rộng rãi trong các trường mầm non quốc tế.
Phương pháp giáo dục sớm HighScope nhấn mạnh vào “cá nhân học tập chủ động”. Điều này có nghĩa trẻ sẽ tiếp thu tốt nhất khi chủ động tham gia vào quá trình học tập cũng như chủ động lựa chọn và làm theo kế hoạch của chính bản thân mình.
Các em có thể tự xây dựng kho tàng kiến thức của riêng mình bằng cách tương tác với thế giới xung quanh. Với phương pháp này, người lớn chỉ đóng vai trò xác nhận lại những kiến thức và giúp trẻ mở rộng ở các cấp độ tiếp theo.
Các cách giáo dục trẻ nêu trên đều nổi tiếng và được đánh giá cao tại nhiều nước trên thế giới. Tuy có những quan niệm và cách thức thực hiện không giống nhau, nhưng chúng đều hướng tới mục đích trau dồi cho các bé một tâm hồn đẹp, một thể chất khỏe khoắn để vững bước trên con đường trưởng thành.
Vì lý do đó, các bậc phụ huynh không nên đắn đo khi áp dụng phương pháp giáo dục cho bé yêu nhà mình từ khi còn nhỏ. Và dựa vào tính cách, tư duy cũng như khả năng của trẻ, cha mẹ sẽ có thể cân nhắc lựa chọn phương pháp giáo dục sớm thích hợp nhất cho bé yêu!